به گزارش خبرنگاران گروه جامعه گزارش خبر، محمدرضا ظفرقندی که عصر پنجشنبه در اختتامیه همایش «مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز» سخن می گفت، بخش مهمی از علت مهاجرت نخبگان را متوسط شرایط اقتصادی کشور دانست و اظهار داشت: در حوزه پزشکی افراد بسیاری هستند که کار مشخص، معین و خوبی دارند و در علم و عمل هم رتبه استادی دارند اما مهاجرت می‌کنند.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به پزشکانی که به کشورهایی چون آمریکا و کانادا مهاجرت می کنند، اظهار داشت: بیشتر آنها مجبورند رشته پزشکی را کنار بگذارند چون در آنجا نمی توانند کار پزشکی کنند زیرا مبنای اقتصادی ندارد.
ظفرقندی تصریح کرد: در حوزه پزشکی شاهد یک سرمایه سوزی هستیم؛ اگرچه در کلان، مهاجرت نخبگان یک سرمایه سوزی است که شاید قابل محاسبه مادی و علمی نباشد و این سرمایه سوزی از دست رفتن ژنتیک برتر کشور است.
وی ادامه داد: زمانی که نخبگان یک کشور خارج شوند، نسلی که از آن نخبگان خارج می‌شود یک آسیب جبران ناپذیری برای کشور ایجاد می‌کند نگاه کردن به حوزه اقتصاد لازم است ولی کافی نیست.
بی عدالتی آموزشی یکی از علل مهاجرت است
ظفرقندی با بیان اینکه مهاجرت نخبگان فقط به مسایل اقتصادی مربوط نمی شود، گفت: از مهمترین کارهایی که باید برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان شود، این است که شرایط تحصیل برای افراد همراه با معیشت، سیاسی و اجتماعی در جامعه نیز فراهم شود.
وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه تبعیض و فرصت‌های نابرابر یکی از علل مهاجرت به شمار می رود تاکید کرد: اگر فردی شایستگی ورود به دانشگاهی چون تهران را دارد و رتبه لازم را کسب کرده، باید زمینه آن فراهم شود، نه اینکه به دلیل بی عدالتی آموزشی نتواند تحصیل کند.
وی موانع و سهمیه ها را از موانع عدالت آموزشی برشمرد و اظهار داشت: به دلیل بی عدالتی آموزشی و بی ثباتی جریان سینوسی که در شرایط سیاسی در کشور وجود دارد، فرد تصمیم به مهاجرت می‌گیرد.
وزیر بهداشت با اشاره به محدودیت تعاملات بین المللی گفت: علم بدون تعاملات بین المللی راکد و فاسد می شود؛ برای اینکه بتوانیم برگزاری کنگره‌ها و مقاله نویسی‌ها را راحت انجام دهیم، مشکلاتی وجود دارد؛ هر چه تعاملات ساده تر باشد امکان ماندگاری بالاتر می‌رود.
ظفرقندی خواستار آن شد که شرایط تحصیل و به کارگیری دانشجویان بویژه در حوزه های پزشکی تسهیل شود تا امکان ماندگاری پزشکان بالا رود و در این زمینه توضیح داد: برای کسی که می‌خواهد تحصیل کند باید شرایط تحصیل را سازگارتر با معیشت و شرایط سیاسی و اجتماعی فراهم کرد.
وی ادامه داد: تعداد زیادی از همکاران ما فارغ‌التحصیل می‌شوند اما در حوزه‌ای که باید به کار گرفته شوند، امکان به کارگیری آنها وجود ندارد یا وقتی می‌خواهد به کار گرفته شود، ملاک رابطه یا ضابطه بوده در حالیکه باید ملاک شایسته‌سالاری و حرفه ای باشد.
وزیر بهداشت تاکید کرد: زمانی که نخبگان یک کشور خارج شوند، آسیب جبران ناپذیری برای کشور ایجاد می کنند نگاه کردن به حوزه اقتصاد لازم است ولی کافی نیست.
ظفرقندی در ادامه با بیان اینکه برخی از افراد که به کشورهای عربی به دلیل شرایط اقتصادی و ارزش پول می روند و اسم آن را کاریابی می گذارم، رشته پزشکی را رها می کنند، افزود: مهاجرت نخبگان مشکلی چند وجهی است؛ نگاه کردن به حوزه اقتصاد در مهاجرت نخبگان لازم است ولی کافی نیست.
وجود تبعیض و فرصت‌های نابرابر در رشته پزشکی
وزیر بهداشت با بیان اینکه رشته پزشکی سخت است، ادامه داد: مشهورترین جراحان در میانه راه به دلیل سختی های مسیر آن را رها کرده اند زیرا دانشجوی پزشکی با رقابت سخت پذیرفته می شود ولی دوره های سختی دارد و باید چند سال خارج از مرکز کار کند.
ظفرقندی تصریح کرد: تبعیض و فرصت های نابرابر نیز در رشته پزشکی وجود دارد، موانع و سهمیه ها باعث می شود فرد تصمیم به مهاجرت بگیرد که باید توجه اساسی به بحث مهاجرت نخبگان انجام شود.
وی با بیان اینکه فرد به محض پختگی در مقطع تحصیلی خود باید در مناصب بکار گرفته شود، اظهار داشت: برخی رسانه‌ها با هر بهانه‌ای جامعه پزشکی را تخریب می کنند؛ اگر تخریب صورت بگیرد اعتماد بین پزشک و بیمار که ضرورت کار است سلامت آسیب می بیند.
وزیر بهداشت با بیان اینکه بهبود فضاهای آموزشی و پژوهشی در حل مسایل کشور ضروری است، گفت: باید سرمایه اجتماعی در کشور صورت گیرد؛ همه ۱۶ آذر امسال را دیدند در جلسات و نگرش و سلایق مختلف دانشجو راست و چپ شرکت، نظرات خود را گفتند و شنیدند و اتفاقی هم نیفتاد در حالی که دیدیم در سال های گذشته شرایط چگونه بود.
ظفرقندی اظهار داشت: توجه به زیرساخت‌های پژوهشی، اصلاح تعرفه، حفظ ارزش پول ملی، حساس کردن مدیران در سطوح مختلف و تدوین تدابیر قانونگذار در بکار گیری نخبگان باعث افزایش انگیزه و امید به آینده می شود و از مهاجرت نخبگان نیز جلوگیری می کند.
گفتنی است در این همایش مسعود حبیبی، معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت نیز حضور داشت.
